Sữa làm từ các loại hạt đang là xu thế tiêu dùng mới nổi trên thế giới vì giá trị dinh dưỡng vượt trội, là thực phẩm phù hợp để thêm vào thực đơn hằng ngày của mọi gia đình. Sử dụng sữa hạt cũng là một cách chữa lành cơ thể khá tốt với điều kiện nguồn hạt đảm bảo nên nguyên liệu làm sữa của mình phải chọn lọc và sơ chế thật chỉn chu, quan trọng là sạch và có nguồn gốc.
Sữa hạt không chỉ có hương vị thơm ngon và dễ uông, sữa hạt được yêu thích bởi nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Nhưng có phải ai cũng hiểu và làm sữa hạt đúng cách?
Trên thực tế có nhiều chị em nấu sữa hạt một thời gian dài rồi nhưng kiến thức về các loại hạt và cách nấu sữa thì lại chưa hiểu rõ. Hôm nay, mình xin chia sẻ những kiến thức cơ bản nhất về hạt và sữa hạt dành cho người mới bắt đầu.
Nội Dung Chính
Sữa hạt là gì?
Sữa hạt hoàn toàn khác với sữa bò. Sữa hạt có nguồn gốc từ thực vật và hoàn toàn tự nhiên . Nguyên liệu chính để làm sữa hạt dinh dưỡng cũng là hạt dinh dưỡng như hạnh nhân, óc chó, macca, hạt điều,… Tuy nhiên, điểm thú vị của sữa hạt khiến cho “Sữa hạt” hấp dẫn hơn chính là: Bạn hoàn toàn có thể kết hợp hạt dinh dưỡng với các loại trái cây, rau củ để tăng thêm giá trị dinh dưỡng cho gia đình mình!
Tại sao bạn nên uống sữa hạt?
- Luôn tươi mới và an toàn: Đối với sữa hạt dinh dưỡng, bạn sẽ làm sữa mỗi ngày và không hề tốn kém thời gian của mình gì cả. Trước đây, việc làm sữa hạt thủ công khiến cho chúng ta mất khá nhiều thời gian vì phải xay, lọc, nấu; thì ngày nay đã có máy làm sữa hạt nên việc làm sữa cũng nhanh chóng và đơn giản hơn rất nhiều. Việc tự làm sữa hạt sẽ giúp bạn chọn lựa nguồn nguyên liệu tốt nhất, kiểm soát được lượng đường trong sữa, không chất bảo quản và không chất phụ gia. Đây là sự lý tưởng đối với một chế độ ăn uống lành mạnh healthy đó ạ!
- Đa dạng mỗi ngày không nhàm chán: Bạn có thể thay đổi sữa hạt mỗi ngày và bạn hoàn toàn có thể sáng tạo với công thức sữa hạt dinh dưỡng của riêng mình nữa đấy! Hơn hết, việc thay đổi sữa mỗi ngày là cách giúp bạn bổ sung chất dinh dưỡng từ các loại hạt khác nhau một cách hợp lý nhất.
- Giàu chất dinh dưỡng: Các loại hạt là nguồn dinh dưỡng dồi dào dành cho bạn. Chúng có chứa chất chống oxy hóa mạnh mẽ, chất béo không bão hòa tốt cho tim mạch, giàu vitamin và khoáng chất cũng như chứa hàm lượng chất xơ.
- Dễ sử dụng: Thay vì bạn phải ăn 1 nắm hạt dinh dưỡng mỗi ngày, giờ đây bạn chỉ cần gói gọn nó trong 1 chai sữa mà thôi.
- Phù hợp với mọi lứa tuổi: Nếu những ai không uống được sữa bò, bạn vẫn có thể sử dụng sữa hạt dinh dưỡng để thay thế. Sữa hạt phù hợp với mọi người, đặc biệt tốt cho phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, trẻ em và cả người lớn tuổi cũng có thể sử dụng sữa hạt để cung cấp thêm chất dinh dưỡng cho mình nữa. Ngoài ra, sữa hạt còn phù hợp cả với những ai ăn chay hoặc tập luyện.
Cách chọn hạt nguyên liệu để làm sữa hạt
Chúng ta nên ưu tiên chọn nguyên liệu hữu cơ và không bị biến đổi gen. Tuy nhiên nguyên liệu hữu cơ và không biến đổi gen thường có giá thành cao không phải ai cũng có thể đầu tư và sử dụng được loại hạt này. Mọi người có thể chọn các loại hạt được sản xuất từ địa phương và có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng là được.
Chọn hạt thô, hạt chưa rang tẩm ướp gia vị. Điều này không chỉ giúp hạt có thể lưu trữ được lâu hơn mà nó còn tốt hơn nhiều về giá trị dinh dưỡng cũng như vệ sinh thực phẩm.
Chọn hạt tươi mới, chất lượng: Là những loại hạt không bị mốc hoặc hỏng. Nếu hạt bị ôi sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sữa cũng bị ôi theo, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của bạn và làm mất nhiều chất dinh dưỡng khác. Nên chọn hạt còn chứa lớp áo vỏ lụa.
Hạt dinh dưỡng được chia làm mấy loại?
Tại sao nên ngâm hạt trước khi nấu sữa hạt?
- Ngâm hạt giúp trung hòa các chất ức chế enzyme.
- Giúp hạt sản sinh thêm các enzyme có lợi cho cơ thể.
- Loại bỏ hoặc giảm đi axit phytic và tannin gây hại.
- Tăng hàm lượng vitamin, đặc biệt là vitamin nhóm B.
- Phá vỡ cấu trúc gluten giúp chúng ta dễ tiêu hóa hơn.
- Hấp thụ protein một cách dễ dàng hơn.
- Ngăn cản sự thiếu hụt các khoáng chất của hạt.
- Trung hòa các chất trong ruột kết và giúp sạch đại tràng.
- Cải thiện sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tật.
- Ngoài ra, ngâm hạt giúp hạt nở và mềm hơn, tiện hơn cho việc nấu sữa.
- Hạt dinh dưỡng KHÔNG ĐƯỢC đun ở nhiệt độ cao: Gai dầu, óc chó, macca, hạt brazil, hạt lanh. Nếu bạn sợ mùi ngái ngái của hạt lanh, có thể rang qua nhé. Những loại hạt này thuộc nhóm hạt có tính béo.
- Hạt dinh dưỡng có thể nấu hoặc không: Có thể kể tên như mè, đậu phộng, hạt bí, hướng dương, yến mạch, hạnh nhân, hạt , hạt điều, hồ đào. Nếu muốn sữa thơm ngon bạn có thể rang qua mà không hề ảnh hưởng đến dinh dưỡng của hạt.
- Hạt dinh dưỡng cần nấu chín: Những loại hạt cần nấu chín sẽ nằm ở họ nhà đậu như đỗ đen, đỗ xanh, đỗ đỏ, đậu gà, đậu lăng, kiều mạch, lúa mạch, diêm mạch,… Đây thuộc nhóm hạt có độ sánh.
Khi làm sữa hạt nên dùng nước nóng hay nước nguội?
– Có những loại hạt cần nấu chín và những loại hạt không nên nấu. Tuy nhiên không nấu chứ không phải là không được xay với nước nóng tầm 80-90 độ.
– Một số loại hạt thô có chứa những vi khuẩn gây hại như Salmonella và E.coli. Nhưng lượng vi khuẩn này rất thấp, nó khó có thể gây bệnh trên cơ thể một người khỏe mạnh. Nhưng để đảm bảo sức khỏe bạn nên xay sữa bằng nước nóng trong thời gian ngắn. Lúc này vi khuẩn bị tiêu diệt và dinh dưỡng bị mất đi không đáng kể. Quan trọng nhất bạn sẽ an tâm hơn khi sử dụng sữa hạt.
Cách kết hợp các loại hạt để có ly sữa hạt giàu dinh dưỡng
- Bạn có thể mix một lúc 2 đến 3 loại hạt để làm sữa, nhưng nên có một loại hạt béo để làm vị nền. Một số hạt làm vị nền như hạt điều, hạt óc chó, hạt hạnh nhân, hạt thông, hạt mè, hạt bí. Khi mix nguyên liệu với những hạt này sẽ giúp sữa được ngon hơn, ngậy hơn.
- Kết hợp hạt có tính béo (macca, điều, óc chó, đậu phộng, hạnh nhân,…) cùng hạt không có tính béo. Hạt có tính béo giàu chất béo và omega 3-6-9, còn loại hạt không có tính béo chứa nhiều khoáng chất và vitamin.
- Khi làm sữa hạt hãy để tỉ lệ hạt béo nhiều hoặc ngược lại.
- Không nên kết hợp quá 3 loại hạt. Không chỉ gây loạn vị giác mà nó còn là tác nhân của rối loạn tiêu hoá và cơ thể sẽ hấp thu dinh dưỡng kém hơn.
- Ngoài sử dụng hạt, bạn có thể kết hợp nấu sữa hạt cùng các loại rau, củ, trái cây. Một số loại củ thường sử dụng như củ cà rốt, bí đỏ, củ dền, củ khoai môn, khoai lang,… Những loại rau mix ngon thì có kale, bó xôi và cây cỏ lúa mì.
Cách tạo ngọt cho sữa hạt
– Tùy vào từng điều kiện, sở thích, tình trạng sức khỏe để bạn chọn nguyên liệu tạo vị ngọt khác nhau. Bạn hãy tìm hiểu để có được sự kết hợp khi làm sữa hạt hoàn hảo nhất, chúng ta không nên sử dụng đường cát trắng để tạo ngọt vì đường đó không tốt cho sức khoẻ. Dưới đây là một số cách tạo ngọt tự nhiên để mọi người tham khảo.
- Táo đỏ, kỷ tử, long nhãn
- Đường thốt nốt
- Mật mía
- Đường mía thô
- Đường dừa
- Đường phèn kết tinh
- Quả chà là
- Cỏ ngọt
Mix thêm một số hoa và quả sấy khô
Nếu có điều kiện, bạn cho thêm một số loại hoa vào sữa hạt để tạo thêm hương thơm cho hạt. Bạn có thể cho thêm hoa nhài, hoa hồng, hoa đậu biếc để tạo màu cho sữa hạt. Các loại quả thì bạn dùng quả sấy khô hoặc các loại quả mứt.
Công dụng của muối hồng khi cho vào sữa hạt?
– Muối hồng giúp món sữa của bạn đậm đà và bảo quản lâu hơn. Bên cạnh đó nó còn làm tăng tính dương trong các loại hạt, ví dụ như hạt đậu đỗ.
– So với muối ăn thông thường thì muối hồng có chứa nhiều khoáng chất và nguyên tố vi lượng hơn. Nếu không sử dụng muối hồng, bạn hoàn toàn có thể nêm thêm muối ăn hằng ngày vào sữa.
Cách làm sữa hạt
– Làm sữa hạt bằng máy xay sinh tố. Bạn cũng phải ngâm hạt, sau đấy bạn có thể hấp hạt qua cho chín, sau đấy bạn cho nước, đường và hạt vào máy xay sinh tố rồi xay hạt cho mịn, rồi lọc qua là uống được. Một cách khác là bạn xay hạt sống với nước, sau đấy lọc lấy nước và đun nhỏ lửa.
– Làm sữa hạt bằng máy làm sữa hạt. Máy làm sữa hạt ra đời sẽ giúp cho bạn tiết kiệm thời gian và công sức hơn và sữa lại ngon hơn. Bạn chỉ cần ngâm hạt và cho vào máy, 30 phút là có sữa hạt uống. Đối với các loại hạt không cần nấu như hạt điều, hạnh nhân thì bạn bấm chế độ làm sữa hạt không nấu, tầm 6phut là có sữa uống.
Sữa hạt nóng và sữa hạt lạnh
– Sữa hạt lạnh
Sữa hạt lạnh là lựa chọn phù hợp cho mùa hè nóng nực. Sữa hạt lạnh khi xay trực tiếp các loại hạt đã rang chín hoăch sấy khô cùng với đá và uống luôn khi sữa còn lạnh hoặc bảo quản trong ngăn mát nên uống trong 1-2 ngày.
Sữa hạt lạnh thì nguyên liệu thường dùng là hạnh nhân, macca, óc chó, hạt điều.
Sữa hạt lạnh được mix với các loại hoa và quả sẽ tạo sự thơm ngon hơn. Tuy nhiên, hoa quả cho vào sữa chỉ nên dùng dạng đã sấy khô hoặc dạng mứt. Vì nếu cho hoa quả tươi vào thì sẽ khiến sữa bị oxy hoá và nhanh đổi màu và vị.
Đối với các chị em phụ nữ, đặc biệt là các bà bầu hoặc chị em mới sinh có thể mix thêm chút nước cốt nghệ ép từ nghệ tươi hoặc tinh bột nghệ để tốt cho hệ tiêu hoá và có làn da đẹp. Tuy nhiên, dùng nghệ tươi sẽ đảm bảo được dưỡng chất tốt nhất do tinh bột nghệ trong quá trình sơ chế và gia nhiệt khiến một số chất bị giảm và phân tách.
– Sữa hạt nóng
Dòng sữa hạt nóng hợp với uống vào mùa đông hơn có thể làm đặc hơn chút xíu, còn mùa hè thì bạn có thể để nguội sữa và cho vào ngăn mát tủ lạnh.
Sữa nóng thì nên nấu chín nguyên liệu trước và thêm một chút xíu muối. Sau khi nguyên liệu chín thì xay với nước nóng (khoảng 80 độ C) như vậy sẽ đảm bảo được sự thơm ngon và dinh dưỡng của sữa hơn là khi xay sữa rồi mới đun nóng.
Sữa nếu xay xong mới đun nóng thì hàm lượng tinh bột cao sẽ khiến sữa đặc lại như cháo, không còn lỏng dạng sữa nữa.
Sữa hạt nóng thường được mix hạt điều với các loại gạo lứt, bí đỏ, khoai lang, khoai môn … Đặc biệt là gạo lứt tím sẽ cho sữa có màu rất đẹp, mùi thơm đặc trưng và hàm lượng dinh dưỡng cao.
Đối với gạo lứt thì nên nấu trước ở dạng cơm nát hoặc cháo đặc trước khi xay, như vậy sữa hạt sẽ nhuyễn, mịn và không bị gợn.
Bí đỏ thì nên chọn bí nếp sẽ ngọt hơn. Khoai lang thì nên chọn khoai lang Nhật sẽ cho sữa có màu đẹp và ngọt hơn.
Cách bảo quản sữa hạt
Sữa hạt khi làm xong nên bảo quản trong bình thủy tinh đảm bảo chất lượng hoặc chai nhựa nguyên sinh an toàn cho sức khỏe (Tuperware)
Chai thủy tinh vệ sinh sạch sẽ và tráng bằng nước sôi trước khi rót sữa hạt vào. Sữa hạt sau khi làm xong, để nguội tầm 50 độ, rót vào chai đựng sữa và bảo quản ngăn mát tủ lạnh. Nên uống trong hai ngày.
– Bạn có thể để sữa vào bình giữ nhiệt cho bé, để bé mang đến lớp.
Làm sữa hạt thực sự không hề khó. Khi bạn hiểu thêm một chút về các hạt dinh dưỡng chắc chắn những ly sữa thơm ngon tròn vị sẽ ra đời. Sữa hạt giàu dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất từ tự nhiên, đặc biệt rất tốt cho mẹ đang mang thai, cho con bú, trẻ nhỏ, người già, người ăn chay hoặc ăn kiêng, ăn eatclean,…Trong thiên nhiên có rất nhiều loại hạt – ngũ cốc với màu sắc, hương thơm, vị khác nhau và đặc biệt là giá trị dinh dưỡng cũng rất đa dạng, phong phú. Khi làm sữa hạt nên kết hợp đa dạng và thay đổi thường xuyên công thức để giúp sữa hạt không bị nhàm chán, tìm được hạt hợp khẩu vị và không bị dung nạp quá nhiều chất của 1 loại hạt mà sẽ bổ sung hợp lý các chất từ sự đa dạng đó.